Οι μέχρι τώρα μελέτες δείχνουν ότι η γονοτυπική ανάλυση PRS έχει μεγάλη αξία στην πρωτογενή πρόληψη
Καθώς η γενετική προδιάθεση για καρκίνο του μαστού υπάρχει από τη γέννηση και δεν αλλάζει με την ηλικία, και με δεδομένο ότι η πρόληψη καθίσταται πιο αποτελεσματική όταν ξεκινάει από νωρίς, το PRS τεστ γίνεται μια φορά και προτείνεται για όλες τις γυναίκες άνω των 18 ετών.
Ή συνδυαστική αξιολόγηση BRCA1/2-PRS συστήνεται ιδιαίτερα για:
Nεαρές γυναίκες με βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού
Συγγενείς πρώτου βαθμού ασθενών με καρκίνο μαστού, που νόσησαν σε νεαρότερη ηλικία, κάτω των 45 ετών.
Πως λειτουργεί
Συλλογή δείγματος αίματος
από τον εξεταζόμενο
Πραγματοποιείται στο Κέντρο Προληπτικής Ιατρικής & Μακροβιότητας, στον 5ο όροφο
στη Βιοιατρική Αμπελοκήπων και σε επιλεγμένες μονάδες του Ομίλου Βιοιατρική σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κύπρο. Δεν απαιτείται καμία προετοιμασία πριν την εξέταση. Ο εξεταζόμενος συμπληρώνει επίσης ένα απλό ερωτηματολόγιο 7 – 8 ερωτήσεων που θα συνυπολογιστούν στην εκτίμηση του Απόλυτου Κινδύνου μελλοντικής εμφάνισης της νόσου κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Επεξεργασία του δείγματος
Πραγματοποιείται στα ιδιόκτητα πιστοποιημένα εργαστήρια του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ με χρήση της πρωτοποριακής τεχνολογίας Gene Titan της Τhermo Fischer. H Bιοπληροφορική ανάλυση διεξάγεται σε συνεργασία με την πρωτοπόρο στον υπολογισμό PRS, εταιρεία Βιοπληροφορικής Allelica.
ΕΣυμβουλευτική στα αποτελέσματα του
τεστ DNA κι εξατομίκευση του προληπτικού
πλάνου από τον ειδικό ιατρό
Σε περίπου 8-10 εβδομάδες, ο εξεταζόμενος λαμβάνει τα αποτελέσματα
της συνεκτίμησης του πολυγονιδιακού (PRS) και μονογονιδιακού (BRCA1/2) του κινδύνου για καρκίνο του μαστού, από το Κέντρο Προληπτικής Ιατρικής & Μακροβιότητας του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, υπό τη μορφή λεπτομερούς αναφοράς.
Στη συνέχεια επιστρέφει πίσω στον ιατρό του για συμβουλευτική πάνω στα αποτελέσματα και κατάρτιση εξατομικευμένου προληπτικού πλάνου διαχείρισης, το οποίο μπορεί να αρχίζει νωρίτερα στην ηλικία, να περιλαμβάνει περαιτέρω εξειδικευμένο/γενετικό έλεγχο, ή/και αλλαγή τρόπου ζωής.
Πληροφορίες για την προσαρμογή και
εξατομίκευση του προληπτικού πλάνου ιατρικής
διαχείρισης του εξεταζόμενου:
- Μια βαθμολογία PRS μετρά τον αθροιστικό (συνολικό) κίνδυνο ασθένειας που προκύπτει από πολλές γονιδιωματικές παραλλαγές οι οποίες βρίσκονται διασκορπισμένες σε όλο το γονιδίωμα. Ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου υπολογίζεται συγκρίνοντας το PRS του ατόμου υπό εξέταση με έναν πληθυσμό αναφοράς.
- Στη συνδυαστική εξέταση PRS-BRCA1/2 γίνεται συνυπολογισμός του συνολικού κινδύνου που προκύπτει από το PRS και της πιθανότητας νόσησης που προκύπτει από τη συγκεκριμένη μετάλλαξη BRCA1/2 που φέρει ο εξεταζόμενος, για έναν τελικό υπολογισμό ακριβείας της πιθανότητας νόσησης κατά τη διάρκεια της ζωής του εξεταζόμενου (γράφημα 3).
Ανάλογα με τον τύπο της παθογόνου μετάλλαξης που ανιχνεύτηκε, καθορίζεται εξειδικευμένο όριο του PRS σκορ πάνω από το οποίο ο συνολικός κίνδυνος θεωρείται υψηλός, δηλαδή μεγαλύτερος από 25% πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας κατά τη διάρκεια της ζωής. Το γράφημα 4 δείχνει πώς το PRS σκορ μεταφράζεται σε κίνδυνο για καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου.
Γραφήματα
Γράφημα 1
Fahed, A.C., Wang, M., Homburger, J.R. et al. Polygenic background modifies penetrance of monogenic variants for tier 1 genomic conditions. Nat Commun 11, 3635 (2020). doi:10.1038/s41467-020-17374-3
Γράφημα 2
Mars, N., Widén, E., Kerminen, S. et al. The role of polygenic risk and susceptibility genes in breast cancer over the course of life. Nat Commun 11, 6383 (2020). doi:10.1038/s41467-020-19966-5
Αναφορές
[1] Khera, et al. Genome-wide polygenic scores for common diseases identify individuals with risk equivalent to monogenic mutations. Nature Genetics 2018.
[2] Khera, et al. Whole Genome Sequencing to Characterize Monogenic and Polygenic Contributions in Patients Hospitalized with Early-Onset Myocardial Infarction. Circulation 2018.
[3] Inouye, et al. Genomic Risk Prediction of Coronary Artery Disease in 480,000 Adults: Implications for Primary Prevention. Journal of the American College of Cardiology 2018.
[4] Natarajan, et al. Polygenic Risk Score Identifies Subgroup With Higher Burden of Atherosclerosis and Greater Relative Benefit From Statin Therapy in the Primary Prevention Setting. Circulation 2017.
[5] Khera, et al. Genetic Risk, Adherence to a Healthy Lifestyle, and Coronary Disease. The New England Journal of Medicine 2016.
[6] N. Mavaddat, K. Michailidou, J. Dennis, et al. Polygenic Risk Scores for Prediction of Breast Cancer and Breast Cancer Subtypes. Am. J. Hum. Genet. 2019, 104(1): 21-34.
[7] Lakeman I.M.M., Hilbers F.S., Rodríguez-Girondo, M., et al. Addition of a 161-SNP polygenic risk score to family historybased risk prediction: Impact on clinical management in non-BRCA1/2 breast cancer families. J. Med. Genet. 2019, doi: 10.1136/jmedgenet-2019-106072.
[8] Samuel A. Lambert, Gad Abraham, Michael Inouye. Towards clinical utility of polygenic risk scores. Human Molecular Genetics 2019, 00: 1-10, doi: 10.1093/hmg/ddz187.
[9] Fahed A. C. et al. Polygenic background modifies penetrance of monogenic variants for tier 1 genomic conditions. Nat Commun, 2020, 11, 3635
[10] Mars Ν. et al. The role of polygenic risk and susceptibility genes in breast cancer over the course of life. Nat Commun, 2020 Dec 14;11(1):6383
[11] Bray, F. et al. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J. Clin. 68, 394–424 (2018).
[12] Economopoulou, P., Dimitriadis, G. & Psyrri, A. Beyond BRCA: New hereditary breast cancer susceptibility genes. Cancer Treat. Rev. 41, 1–8 (2015).
[13] Michailidou, K. et al. Association analysis identifies 65 new breast cancer risk loci. Nature 551, 92–94 (2017).
Τεκμηριωμένη γνώση
1. Η ανάλυση PRS παρέχει την εκτίμηση του κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, όπως έχει αποδειχθεί σε πολλές αναδρομικές μελέτες. Αποτελεί ένα ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου (πχ. από το οικογενειακό ιστορικό) και προβλέπεται ότι θα αποδειχθεί ισοδύναμης προβλεπτικής αξίας με εκείνη των μεταλλάξεων των γονιδίων BRCΑ1 & BRCA2. Η κλινική αξία της παραπάνω εξέτασης αναμένεται να έρθει από μια σειρά προοπτικών μελετών που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η εξέταση θεωρείται ήδη χρήσιμη σε αρκετές χώρες όπως ΗΠΑ, Γερμανία, Φιλανδία κτλ. για τον καθορισμό «συστάσεων προσαρμογής του τρόπου ζωής και αυξημένης ιατρικής επιτήρησης». Ακόμα δεν αποτελεί από μόνη της ένδειξη για θεραπευτική παρέμβαση (μαστεκτομή).
2. Σε κλινικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη, η ανάλυση PRS φαίνεται να αποδεικνύεται ως ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για μελλοντικές κλινικές εφαρμογές.
© ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ